İnsanoğlu maddi dünyanın ötesine merak, ilgi ve bir tutam özlem duyar. Gökyüzünü, yerin altını, kendi yaratılışını ve dünyanın akıbetini hep merak eder. Gerçeklik ile hayal gücü arasında bir sarkaç gibi salınan mitoloji işte bu şekilde ortaya çıkmıştır. Toplumların inandığı, korktuğu ve güvendiği şeylerden bazısı zamanla unutulur, bazısı ise hayatın satır aralarında yaşamaya devam eder. - Anka, Simurg, kurt, ejderha, yılan, at, aslan… - Çocukları korkutan öcüler, mezarlıklarda gezen hortlaklar… - Ağaçlar, d

Destanların kendisine mahsus özellikleri vardır. Onlar, bir milletin hayatta kalmayı sürdürebilmesi veya yok olmak ile yüz yüze gelmesi ya da çok büyük güçlerle mücadelelerini anlatır. Bunları anlatırken mensubu olduğu milletin tarihini, kültürünü ve dilini önceki nesillerden sonraki nesillere taşır. Bozkurt Destanı ve Ergenekon Destanı, çok kısa metinlerine rağmen, bu bahsettiğimiz unsurların hepsini birden bünyesinde bulunduran ilgi çekici iki Türk destanıdır. Bozkurt Destanı ve Ergenekon Destanı aslında

Dünya üzerinde hayat başladıktan milyonlarca sene sonra, varlıkların en güzeli, en şereflisi, en mükemmeli olan insan yaratıldı. İnsanlar yeryüzünde görülüp ve düşünmeye ve hayal kurmaya başladıkları zamanlarda kâinatı ve kendilerini yaratan tanrıyı aramışlardır. Esasen insan yaradılışı itibariyle yaradanı aramak fıtratında halkedilmiştir. Henüz ilmin ışık tutamadığı ve tarihin kaydedemediği, mazinin o karanlık devirlerinde insan, Tanrısını bazen güneşte, bazen yıldızda, bazen denizde, bazen ateşte aramış

Islamiyeti ilk kabul eden Türk Hakanı Satuk Buğra Han ve onun Islamiyeti nasıl, hangi şartlarda kabul ettiği ve Kâşgar merkezli kurduğu ilk Türk-Islam devleti hakkındaki bilgiler son derece sınırlıdır. O, 12 yaşında Islamiyeti benimseyip öğrenmiş, Hak din için mücadeleler vermiş, 25 yaşında Karahanlı Devleti'nin tahtına çıkmıştır. Satuk Buğra Han, 955'te Tanrı'ya yürümüştür. Onun sağlığında yüz binlerce Türk, Islamiyeti kabul etmiştir. Bu süreç, daha sonraki yıllarda Tezkire-i Ebû'n Nasr Samanî, Tezkire-i S

Mitoloji yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde (mağara, kaya üstü, duvar resimleri, ağaç oyması, minyatür, heykelcikler vs.) gerçekleşen diyalektiğidir. Her toplumun millî tefekkürünün, millî psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve esaslı kaynağı mitolojidir. Mitolojinin öğrenilmesi kültürümüzü, ideolojimizi öğrenmek demektir. Başlangıç için Türk mitolojisinin bildiri, makale, kitap halinde araştırılması doğal sayılsa da 21. yy. küreselleşen dünyasında millî kimliğimizi korumak ve

Aiskhylos (MÖ 525?-456): Eski Yunan'ın en önemli tragedya yazarlarındandır. Mitolojik konuların hemen hemen hepsini eserlerinde işlemiştir. Yazdığı 90 tragedyadan sadece 7 tanesi günümüze kalmıştır. Aiskhylos özellikle adaletin gerekliliği üzerinde durmuş, eserlerinin çoğunda hak meselesini konunun ağırlık merkezine yerleştirmiştir. Zincire Vurulmuş Prometheus'da da farklı kuşaklardan tanrılar arasındaki anlaşmazlığı ele almıştır. Tragedyanın kahramanı Olympos tanrılarına başkaldıran titan Prometheus ateşi

Hesiodos (y. MÖ VIII. yüzyıl): Kullandığı dil, yapıtlarının taşıdığı bazı karakteristik özellikler, hayatı hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz Hesiodos'un Aiol ve İon kökenli olduğunu göstermektedir. Büyük ozana ait olduğu kanıtlanmış iki önemli eserden biri olan Theogonia, evrenin yaratılışı, tanrıların doğuşu, tanrıların ve tanrısal varlıkların soyları gibi Yunan kozmolojisini kuran meseleler ile belli başlı Yunan efsanelerini konu alan epik bir eserdir. Yunan didaktik şiirinin ilk örneği kabul edilen

Ontolojik ve Epistemolojik Bağlamda Türk Mitolojisi Mitoloji yaşanılan bir geçmişin dilde, ritüelde ve tasvirlerde (mağara, kaya üstü, duvar resimleri, ağaç oyması, minyatür, heykelcikler vs.) gerçekleşen diyalektiğidir. Her toplumun millî tefekkürünün, millî psikolojisinin, kendine has özelliklerinin ilk ve esaslı kaynağı mitolojidir. Mitolojinin öğrenilmesi kültürümüzü, ideolojimizi öğrenmek demektir. Başlangıç için Türk mitolojisinin bildiri, makale, kitap halinde araştırılması doğal sayılsa da 21. yy.

Ulu Han Ata Bitiği diğer adı ile Ulu Han Ata Kitabı, Türklerin ilk babasının yani Türk ırkına mensup ilk kişi olan Ulu Ay Ata'nın ve ilk Türk kadını ve annesi Ulu Ay Ana'nın yaradılışını anlatmaktadır. Özellikle Türklüğün kökeni ve Türklerin dünya üzerinde yaşamaya başlaması ile ilgili bilgiler, herkesin ilgisini çekebilecek özelliklere sahip olup eşine az rastlanır cinstendir. Eserde; Türkler, Oğuz Kağan, Dede Korkut, Ulu Kara Dağ, Ulu Ay Ata, Ulu Ay Ana, Altın Han, Gümüş Han, Türk Yemini, Çocuk Arslan Hik

İdigey ile Moradım Destanı özelde Başkurt, genelde Türk kültürel belleğinin dış dünyaya yansıyan anlam alanlarından biridir. Hem mitolojik dönemden itibaren zihinsel akış halindeki kültürel kodları hem de tarihî dönemin bilinen belge ve bilgilerini bugünün insanına bir hatırlatma figürü olarak sunan önemli eserlerdendir. İdigey Destanı, birden fazla Türk boyu arasında bilinen ve anlatılan destanlardan biridir. Başkurtlar dışında Kırım ve Kazan Tatarları, Altay, Kazak, Özbek, Türkmen, Nogay ve Karakalpaklar

Fuzuli Bayat, Kadim Türklerin Mitolojik Hikâyeleri adlı bu eserinde; değerlerimizin bir parçası olan Türk mitlerini bir araya getirerek bu mitlerin yalnızca şifahî kültürümüzün bir ürünü olarak değil, aynı zamanda yazılı bir mitoloji olarak da muhafaza edilmesine katkı sağlamıştır. Kadim Türklerin mitolojik hikâyeleri yazılı hale getirilip muhafaza edildikçe, cemiyetimizin fertleriyle bütünleşip onların zihin dünyasında yer edindikçe ve nesilden nesile aktarıldıkça, Türk kültürünü zenginleştiren değerler ar

Türkiyede mitoloji sahasındaki ilk araştırmalar Yunan mitolojisi hayranlığı ile başlamıştır. Bunları başlatanlar kendi kültürlerine yabancıdırlar. Anadolunun Türklerden önceki kültür birikimine hayrandırlar; eserlerinde bu kaynaklara ilişkin bilgi ve yorumlara yer vererek, romandan tiyatroya Cumhuriyet döneminin bazı yazarlarına esin kaynağı olmuşlardır. Bunların coğrafyaya dayalı mitolojik anlayışlarında milletin anlamı ortadan kalkmakta, millî kökler geçmişte bu topraklarda yaşayan milletlere bağlanmaktad

Oğuz Kağan Destanı üzerine çok önemli bilim adamları, hiç tartışmasız, ciddi çalışmalar yapmıştır. Ancak Türk kültürünün en kıymetli hazinelerinden biri olan destanın, bütün nüshalarının değerlendirildiği ve ortaya koyulduğu, eksiksiz bir metin biçimi mevcut değildi. Prof. Dr. Necati Demir'in büyük bir titizlikle yayına hazırladığı bu çalışmada pek çok nüsha birleştirilmiş ve tam bir metin elde edilmeye çalışılmıştır. Oğuz Kağan Destanı diğer adıyla Oğuz-name, gerçek ?Türk Kimliği kitabıdır. Günümüz yazarla

Hesiodos (y. MÖ VIII. yüzyıl): Kullandığı dil, yapıtlarının taşıdığı bazı karakteristik özellikler, hayatı hakkında çok az bilgiye sahip olduğumuz Hesiodos'un Aiol ve İon kökenli olduğunu göstermektedir. Büyük ozana ait olduğu kanıtlanmış iki önemli eserden biri olan Theogonia, evrenin yaratılışı, tanrıların doğuşu, tanrıların ve tanrısal varlıkların soyları gibi Yunan kozmolojisini kuran meseleler ile belli başlı Yunan efsanelerini konu alan epik bir eserdir. Yunan didaktik şiirinin ilk örneği kabul edilen

'Başlangıçta...' Yaratılışla ilgili birçok hikâye böyle başlar. Farklı coğrafyalarda ve tarihin her köşesinde bu sözcüğün yaydığı hikâyelere şahit oluruz. Mitolojilere yaptığımız yolculukta bizi bekleyen 'ilk'ler aslında insanlığımızın kökenlerine uzanma, onunla temas etme hayalinden ve merakından başka bir şey değildir. Böyle bir merak ve istek bizi birçok medeniyetin dinî, kültürel ve sosyal dinamikleriyle yüz yüze getirir. Gönül Yonar, Türk Edebiyatında Fantastiğin Kökenleri kitabından sonra bu yeni kita

Türk milletinin sömürgeci devletlere karşı verdiği İstiklal Savaşı, diğer milletlere de örnek oldu. 17. yüzyılın asker, yazar ve coğrafyacılarından Orgeneral Kont Luigi Ferdinando Marsigli ilginç anekdotlar veriyor: 'Avrupalı malını bir Osmanlı limanına getirir. Boşaltır ve parasını alır. Ülke içerilerine taşıyıp satamaz. Osmanlı, bu malları mahirane bir şekilde bütün imparatorluğa dağıtır. Bazı mamullerde Türk işçiliği ile rekabet dahi mümkün değildir. Padişah adına yayınlanan yasalarda devletin yüce me

Buhara Avrupalıların gözünde hep gizemli bir kent olarakkalmıştır. Bu egzotik toprakları ziyaret edenBatılı seyyahların eserleri kapış kapış satılırken, kimlikdeğiştirerek yasak kentin kapılarını zorlayanlardan bazılarıda hiç geri dönememiştir.Orta Asya ve tasavvuf hakkındaki eserleriyle tanıdığımızdeğerli tarihçi ThierryZarcone, Buharaya bir molla kılığındagirmeyi başaran Jean-Jacques Pierre Desmaisons, derviş kılığına giren ArminiusVámbéry, İstanbuldan Orta Asyayagiden Mehmed Emin Efendi, Marki de Croizie

Tsunetomo Yamamoto (1659-1719): Ömrünün büyük bölümünü Kyuşu Adası'ndaki köklü savaşçı ailelerinden Nabeşima'lara hizmet ederek geçirdi. 30 yılı aşkın süreyle hizmet ettiği efendisinin ölümünün ardından, münzeviliği seçti. Onun anlatısına bağlı kalarak kaleme alınan Hagakure, Japon savaşçılarının yaşam ve yönetim felsefelerini, tarih bilincini, Konfüçyus öğretisinin ve Zen Budizm'in toplum genelinde ne ölçüde nüfuz ettiğini anlamamıza ışık tutacak önemli bir eser.

Tarihin en büyük savaşlarının ayrıntılı dökümleri, hasım kuvvetlerin stratejileri, taktikleri, askerî harekâtın düğüm noktaları. Dünyadaki çeşitli orduların üniforma, teçhizat, tarih ve teşkilatı, geçmişleri ve bugünleri. Ortaçağ boyunca Hıristiyan Avrupanın gerçek anlamda tek alternatifi ve medeni komşusu İslam dünyasıydı. Arap halklarının 7. yüzyılda İslamI kabul etmelerini müteakip bir fırtına gibi Arabistandan çıkmaları dünya tarihinin en olağanüstü dönüm noktalarından biridir. Yüzyıl sona ererken İslam

II. Meşrutiyet ile başlayan süreç, özellikle 1908 ve sonrasına dair kayıtlar, Türkiyenin derin hafızasında hâlâ sızlayan yaraların kayda geçirildiği kapanmamış bir defterde tutulur. Tarihçiler, bu defterin tamamını hiç görmediler sanki Belki de bu yüzden, Türkiyenin yakın tarihi, yazıldığı kadarıyla bir gizli tanığın başka bir gizli tanığa fısıldadığından belki birazcık fazla belki de ancak o kadardır. Elinizden tuttuğunuz eser, o birazcık fazla içinde, bence, mühim bir yer işgal eder. Ahmet Turan Alkan, b