Âyetullah Humeynî’nin tarihin akışını paradigmatik bir şekilde değiştiren şahsiyetler arasında yer aldığı şüphesizdir. Bununla birlikte, onu, içinde bulunduğu çağdaki diğer devrimci şahsiyetlerden ayıran temel husus, varlık bilincinin bir uzantısı olarak siyâsî bilinç ve yönelime getirdiği açıklamadır. Bu yolla o, modern dünyanın dayattığı paradigmaya karşı koyar ve İslâm’ın tüm insanlık için aslî kaynak olduğunu vurgular. Bu kaynağın temelini ise İslâmî hükümlerin başı olarak nitelediği hükümet ve bu hüküm

El yazması eserler günümüz bilgi kaynaklarının temel ögelerindendir. Elinizdeki bu çalışma, gün yüzüne çıkmayı bekleyen el yazması eserler arasında yer almaktadır. Mezhepler Tarihi alanında bugüne değin şüphesiz, birçok eser yazılmıştır. Şirvânî'nin çalışmamıza esas olan 'Mukaddime fi Beyan'il Fırak'il Muhtelife' adlı eseri, ansiklopedik fihrist tarzında olması bakımından, özgün nitelik taşımaktadır. Biz bu çalışmamızda, klasik dönem Mezhepler Tarihi eserlerinde uygulanan metodolojileri genel olarak ifade

İslâm Dini’nin birer düşünce okulu sayılan itikâdî ve siyasî fırkaları konu edinen İslâm Mezhepleri Tarihi disiplini, İslâm’da mezheplerin birer din değil, dinin birer yorumu demek olan beşerî nitelikli sistemler olduğunu, bu yüzden dinle asla özdeşleştirilemeyeceklerini ispat etmek suretiyle, mezheplerin birbirlerine düşman birer oluşum ya da düşünce özgürlüğü önünde birer engel değil, İslâm’ın belirlediği sınırlar içinde kaldıkları müddetçe birer zenginlik ve rahmet olduklarını ortaya koyarak önemli ve

Şîa ile diğer İslam mezhepleri arasındaki en önemli uyuşmazlık konusu olan imamet, mutedil ve müfrit Şîa fırkaları arasında da birbirinden farklı düşüncelerin doğmasına sebep olmuştur. Günümüzde Şîa’nın en önemli temsilcisi sayabileceğimiz, adını imametten alan İmâmiyye Şîası da, konuya verdiği önemden dolayı imameti usulu’d-din içinde zikretmektedir. Hz. Peygamber’den sonra gelecek imamların on ikinci imamla son bulacağı, bu imamın kaybolduktan sonra geri dönüp el-Kâim el-Mehdî sıfatıyla dünyayı ıslah edec

Bir kişi iman, ten üzeredir derse hatadır. Eğer can üzeredir derse yine hatadır. Yani şöyle bilmek gerek ki iman akıl üzeredir. Evet, iman akıl üzeredir. Akıl sultandır ve ten içinde vekildir. Eğer sultan giderse vekil tende nasıl dursun? Hünkâr Hacı Bektaş Veli Pirimizin buyurduğu gibi Alevî-Bektaşî yolunda iman akıl üzeredir yani iman akılla olur, taklitle iman olmaz. Yaratıcının varlığı ve tevhit inancına dair yüzlerce sorunun cevabı bu kitapta akli delillerle cevaplanmıştır. Bu kitap pek çok yönden Ale

Dünyada mevcut vahye dayanan yahut dayanmayan bütün dinlerin, ana esaslarını belirten, sübût ve delâleti kesin olan metin ve ifadeleri yanında, değişik sebeplerle üzerinde fikir yürütme ve yorumlamaya müsait metin ve delilleri bulunduğu daima görüle gelmiştir. Kesin delillere dayanan konular, dinin aslî bünyesini teşkil eden, inanılıp kabul edilmesi gerekli, aksi halde kişinin din dışına çıkmasına sebep olacak ana esaslardır. Tâlî veya zannî kabul edilen, farklı anlayış ve yoruma müsait olan metin ve deli

Doç. Dr. Mehmet Ümit'in editörlüğünde hazırlanan ve Doç. Dr. Adem Arıkan ile Prof. Dr. Osman Aydınlı'nın katkıda bulunduğu bu kitapta; * Aynı dine inandıkları halde Müslümanlar arasında neden farklı mezhepler var? * Mezhep ile Din arasında fark var mıdır? * Fırka-i nâciye veya hak mezhep söyleminin kaynağı nedir? * Farklı din, kültür ve medeniyetlerin mezheplerin doğuşuna etkisi var mıdır? * Bir mezhebe bağlı olmaksızın dinimizi yaşayamaz mıyız? * Günümüzde Mu'tezile mezhebinin temsilcileri var mıdır?

11 Eylül saldırılarından beri, kamu yetkilileri, selefiliğin Avrupa ve Kuzey Amerika'daki etkisinden endişeye ediyorlar. Bu fondemantalist hareket, yine de, terörist türevlerine indirgenemez. Bundan böyle, o, göçmen asıllı insanlar arasında ortaya çıkan moral, sosyal ve politik meselelere bir cevap önerdiğinden, Batı'da yaşayan Müslümanların bir kısmı için bir referanstır. Sürgün mahallelerinin sosyal ve ekonomik güçlükleri, kimlik ve ahlaki belirsizlikleri, modern dünyanın komplekliği içinde, selefilik, Me

Ülkemizin Doğu Anadolu Bölgesi ve özellikle de bu bölgenin kuzeydoğu illeri, Caferî nüfusun yoğun olarak bulunduğu alanları oluşturmaktadır. Azerbaycan ve Gürcistan başta olmak üzere İran'ın kuzey tarafı ile Horasan bölgesinden Anadolu topraklarına göç eden Caferîler, yüzyıllardır ülkemizdeki diğer insanlarla birlikte yaşamanın ve beraberce hareket etmenin ayrılmaz birer nişanesi olmuşlardır. Zira, bir milleti millet yapan ve onları aynı toprak ve kara parçası üzerinde bir araya getiren ortak bir din, inanç

Osmanlı Devleti'nin dört asır boyunca yönetim merkezi olan Topkapı Sarayı, çeşitli kurum ve fonksiyonlarıyla pek çok araştırmacının dikkatini çekmektedir. Saray teşkilatı Enderun, Bîrun ve Harem olmak üzere üç ana bölümden oluşmaktadır. Elinizdeki bu çalışma Enderun bölümünün en üst sınıfı olan Has Oda hakkındadır. Enderun bürokrasiye kalifiye eleman yetiştirmek üzere kurulan çok yönlü bir eğitim kurumudur. Yedi ayrı sınıftan oluşan bu eğitim kurumunun en üst sınıfı Has Oda'dır. Has Oda, ilk defa Fâtih Sult

Genellikle fıkhi bir mezhep olarak bilinmesinin aksine Hanbelilik, teşekkül süreci göz önüne alındığında siyasi-itikadi bir yapı görünümü arz etmiştir. Özellikle III/X. yüzyıldan sonra Hanbeliler, Şia başta olmak üzere bütün fırkalarla mücadele eden siyasi-itikadi bir yapı olarak varlık göstermişlerdir. Bu itikadi yapı, etkisini bugün de sürdürmektedir. Elinizdeki çalışma İslam düşünce tarihini derinden etkileyen, Vehhabilik başta olmak üzere çağdaş dönemde ortaya çıkan birçok akımın temelini oluşturan Hanb

Hanbelîlik özünde bir fıkıh ekolü olmakla birlikte, mezhebe mensup âlimlerin, itikat sahasındaki belli bir duruşun ana akım temsilcileri olarak öne çıktıkları ve özellikle ikinci tabakadan itibaren bu doğrultuda üretimde bulundukları bilinmektedir. Mezhebin karakteristikleri sebebiyle mezhep içi ihtilaf ve kırılmaların görece az olması ve alabildiğine yeknesak bir yapı sergilemesini beklemek tabiî olsa da çeşitli sebeplerle iç bünyede - ana ilkelerde birleşmekle birlikte - aykırı denilebilecek yorum, yaklaş

Bu eser, medreselerde yüz yıllarca ders kitabı olarak okutulmuştur. Hanefî mezhebinde mütûn-i selâse denilen üç temel metinden biridir. Hatta mezhep literatüründe el-Kitâb denilince o kast edilir. On iki bin meseleyi içeren kitapta hükümler açıklanırken Hanefî mezhebi imamları arasındaki hiyerarşiye göre hareket edilerek önce Ebû Hanife'nin veya onun bulunduğu tarafın görüşleri zikredilmiş, sonra Ebû Yusuf ve Muhammed'in ittifak ettiği hususlar, daha sonra da Ebû Yusuf ve Muhammed'in tek başına kaldığı g

Dört mezheb imamı, fıkıhçıların ileri gelenlerinin imamları/önderleridir. Onlar, doğuda ve batıda yayılmış olan dört mezhebin kurucularıdır. Bu mezhepler, geçmişte olduğu gibi hal-i hazırda da meşhurdur. Sözkonusu imamlar Ebû Hanîfe, İmam Mâlik, İmam Şâfiî ve Ahmed b. Hanbel'dir. -Allah hepsinden razı olsun- Onlar, gökyüzünde, etrafı yıldızlardan hâlelerle çevrilmiş parlak dolunay gibi idiler. Bu imamlardan her birinin hayatını okurken, yaşadıkları çağı, doğumlarını, yetişmelerini, hayatlarını, hocaların

Fıkıh mezhebleri, hicrî ikinci asrın ortalarında başlayıp dördüncü asrın ilk çeyreğine kadar devam eden bir zaman diliminde teşekkül süreçlerini tamamlamışlardır. Dört büyük Sünnî fıkıh mezhebinden birisi olan Şâfiîlik, belli bir tarihten itibaren Hanefîlikle birlikte en yaygın iki fıkıh mezhebinden birisi olarak kabul edilmiştir. Mezhebin imamı olan Şâfiî, Mekke ve Medine'de dönemin önde gelen Ehl-i Hadis temsilcilerinin derslerine katılmış, daha sonra gittiği Bağdat'ta Ehl-i Re'y birikimiyle tanışmıştır.

Kelâm ilmi genelde bir bütün olarak İslâmı, özelde ise İslâm inanç esaslarını savunan bir disiplin olmakla beraber çağa ve ihtiyaca göre yeni delillerle İslâmı yeniden yorumlayarak insanların idrakine sunma gibi bir göreve sahiptir. Bu görev neticesinde kelâm ve akaid çalışmalarına başlarken kişi için klasik eserleri okumak çok faydalıdır. Ancak ana çizgileriyle kelâm ilminin konuları, tarihi ve kelâm mezhepleri hakkında kısa ama anlaşılır bir dille bilgi veren eserlere gerek duyulduğu muhakkaktır. İşte bu

Müslüman düşünürler hicri ikinci yüzyılın ikinci yarısından itibaren İslam dünyasında ortaya çıkan İslamî fırka ve mezheplerin itikad ve düşüncelerini açıklayan Makalât unvanıyla kitaplar yazmaya başladılar. Hicri üçüncü ve dördüncü yüzyıllarda ise özellikle kelâmî konuların tarihî gelişim seyrini esas alan çok değerli eserler ortaya konuldu. Hicri dördüncü ve beşinci asırlarda ise kelâm ilmi tarihinden mezhepler tarihine doğru bir evrilme yaşandı ve bu alanda kaleme alınan eserler konu mihverli olma

Safevî tarihi hiç şüphesiz İran tarihinin en önemli dönüm noktalarından birisini oluşturur. Sünni/Şafiî bir tarikatın Kızılbaş Aleviliğe doğru olan seyri, Aleviliğin müstakil bir mezhep kimliğiyle Türkmen bünyeden kopmasına yol açmış, Şah İsmail'in 1501 tarihinde Akkoyunlu başkenti Tebriz'i ele geçirip 12 imam adına hutbe okutmasıyla da Şiîlik İran'da resmi mezhep haline gelmiş ve etkileri günümüze kadar sürecek olan dini, siyasi ve ictimai gelişmelerin önü açılmıştır. Ali Şeriati'nin isabetli bir şekilde a

Coğrafi konumuna bağlı olarak tarih boyunca birçok kavmin, etnik grubun ve dinsel cemaatin yurdu olan Mardin, 19. yüzyılda, kale çevresinde kümelenmiş 13 mahallesi ve bu mahallelerde yaşayan 7 farklı dini/etnik cemaatin (Müslüman, Ermeni Katolik, Süryani Kadim, Süryani Katolik, Keldanî, Şemsi ve Yahudi) birlikte yaşadıkları ve bunun gerektirdiği sosyal uyumu yakalayabildikleri bir şehirdir. Bu cemaatlerden Süryani Kadimlerin genelde tüm Osmanlı coğrafyasında özelde Mardin´deki durumları değerlendirildiğinde

İslam ın fıkhî açıdan birer yorumu olarak ortaya çıkan mezheplerden dört tanesi, tarih boyunca olduğu gibi, günümüzde de Müslümanların büyük çoğunluğu tarafından benimsenmiş, geliştirilmiş ve yaşatılmıştır. Bu mezheplere mensup pek çok büyük bilgin yetişmiş ve İslamî ilimlere hizmet etmiştir. Yetişen bilginler, mezhep imamı olarak kabul ettikleri bilginlerin olaylara bakış, değerlendirme ve çözüm yollarını kendilerine örnek edinmiş, ya onların çözüm önerilerini aynen almış, ya da ortaya çıkan olayları mezhe