Alafrangalığın Tarihi, alışılmış türden bir tarih kitabı değil. Osmanlıdan Cumhuriyete dönüşüm sürecinde ve elbette Cumhuriyetten sonra, alafrangalık, doğrudan doğruya modernleşmenin zihnî arka planını yeniden inşa etme bağlamında bir kavram tarihi olarak ele alınmaktadır. Hilmi Yavuza göre alafrangalık kavramının tarihi; modernleşme, Oryantalizm, rasyonalite (ve dolayısıyla, Aydınlanma) kavramlarının alımlanış biçimleri ile üstbelirlenmiş bir tarihtir. Osmanlı-Türk alafrangalığının, bu üç temelkoyucu kav

Okuma Biçimlerinden bir edebî metnin okunma, yorumlanma ve anlamlandırılma biçimlerini kastettiğimi belirtmeliyim. Şüphesiz bir metin, birbirinden çok farklı bağlamlarda okunabilir; ama galiba, en doğrusu, öncelikle, bu bağlamların neler olduğunu ortaya koymak olmalıdır. () Edebiyat teorileri, bunu ya yazar merkezli olarak okuma, yani yazarın niyetini (intentio auctoris) açığa çıkaracak bir okuma; ya metin merkezli okuma, yani metnin niyetini (intentio operis) açığa çıkaracak bir okuma; yahut da okur merk

İslam büyük ve muhteşem bir medeniyetse eğer, Osmanlı da büyük ve muhteşem bir kültürdür. Bu mirasın, her nasılsa, bugün bize yaşayarak kalanı ile yetinsek bile; bu onun büyüklüğünü, sezgisel düzeyde de olsa, idrake yeterlidir. Osmanlı'nın kuşatıcı estetik ve entelektüel mirası üzerine yazılanlar, maalesef, çoğu defa bilineni tekrarlamaktan veya deskriptif olmaktan öteye gitmiyor. Halbuki, onun sistemli, kavramsal ve analitik bağlamda yeniden inşası gerekiyor. Şayet bu yapılmazsa Osmanlı kültürünün büyüklüğ

Entelektüellerin, kültür adamlarının, yazarların okuma serüvenleri nasıldır acaba? Kitap seçimlerini nasıl yaparlar, raflarda nasıl gezinirler, bir kitabı nasıl okurlar? Sevdikleri cümlelerin altını çizerek mi, sayfaların kenarına notlar alarak mı, yoksa okuduğu metni sorgulayarak mı? Hiçbiri ya da belki hepsi... Okuma Notları bir okur fotoğrafıdır. Entelektüel merakı geniş bir spektruma yayılan bir yazarın, bir aydının okuma uğraşının, merakı takip eden sorgulamalarla kitapların izini nasıl sürdüğünün foto

Yaz Sohbetleri, 'kimselere bırakmam yaz olmayı' diyen üç şairin, Hilmi Yavuz, Aydın Afacan ve Ercan Yılmaz'ın Halikarnassos'ta, iki yaz boyunca süren diyaloglarından müteşekkil bir kitap. Klasik bir söyleşi kitabından ziyade hatıraları, düşleri, hülyâları ve hatta yer yer analitik çözümlemeleri de içeren bir bütün. Doluluk, şiir, sanat, felsefe, hayat, estetik gibi konulara yoğunlaşan üç şair mekânı adeta bir akademiye dönüştürüyorlar. Bu yönüyle günlük hayatın felsefesini de yapan kitabın Ege'nin o sınır

Belleğin Kuytularından ile gerçekten zor, ama o ölçüde de talihsiz bir işe giriştiğimin ta başından beri farkındayım. Bu portrelerin arasında dost olduklarım da, olmadıklarım da var çünkü... Zor olan dostları yazmak, talihsiz olan da dost olmayanları. Ama şunu da belirtmeliyim: Dostlarımı yazarken de dost olmayanları yazarken de, kendimce ve olabildiği kadarıyla mesafeli ve soğukkanlı olmaya çalıştım. Yine de, ironi ve mizahtan, hem dostların hem de dost olmayanların hisselerine düşeni aldıklarını söylemeli

Hüzün ve Ben, Budalalığın Keşfi yle başlayan Hilmi Yavuz denemeleri serisinin ikinci kitabı. Yazarın çocukluk ve ilk gençlik hatıralarını, Türk edebiyatının son elli yılından gazete ve dergi deneyimlerini içeren; yer yer geçmiş ramazanları, uçurtma, lokum, pastane, telefon günlerini anlatan Yavuz öz yaşamından çokça izler taşıyan denemeler bunlar Çoğu zaman lirik ve şiirsel, Hilmi Yavuzun güzel hüznüyle bezeli ama sadece anılara ve duygulara değil analize de esaslı kapılar açan denemeler Hüzün ve Bende bi

Hilmi Yavuz'un okuma yelpazesi edebiyattan felsefeye, tarihten sosyolojiye, antropolojiden sanata uzanan uçsuz bucaksız bir alana yayılıyor. Edebiyat Okumaları'ndaki makalelerin çoğu Yavuz'un değişik üniversitelerce düzenlenen bilimsel sempozyumlarda sunduğu bildirilerden oluşuyor. Yavuz, bu makalelerde, edebiyatı o geniş alanda diğer disiplinlerle buluşturuyor. Ve elbette, yine verili söylemleri kırarak, yine yeni şeyler söyleyerek...

Modern(leşmiş) okur-yazarların katı reflekslerinin aksine Hilmi Yavuz, şiirsel-düşünsel serüveninin başından beri çokyönlü okumalarıyla, kendine özgü bir yol üzerinde yürüyerek, özellikle tasavvuf irfanından devşirdiği birikimi ve inşa ettiği duyarlılığı hem şiiri hem de düzyazıları açısından temel bir kaynak haline getirmiştir. İslamın Zihin Tarihi de şiirden felsefeye, tasavvuf irfanından siyasete geniş bir ilgi alanına ilişkin tecessüsünü dersleriyle, söyleşileriyle ve yazılı tanıklıklarıyla dile getiren

Diğer eserlerinden farklı olarak, Hilmi Yavuz'un felsefeci kimliğini öne çıkaran, felsefe birikimi ve yorumlarına vurgu yapan kitap; belli başlı felsefe başlıkları üzerine yazılmış yazılar olmanın ötesinde konuları Yavuz'un bakış açısıyla inceliyor, felsefe alanında okura yeni ufuklar kazandırıyor. Felsefe ve Kuramlar, Felsefe Antropoloji, Felsefe ve Türk Düşüncesi ve Eleştiriler ana başlıkları çerçevesinde ele alınan makalelerde göze çarpan isimlerse şöyle: Marx, Wittgenstein, Hegel, Saussure, Spinoza, Sar

Avrupa'nın Zihin Tarihi Hilmi Yavuz'un Mimar Sinan Üniversitesi'nin bütün bölümlerinde 25 yıl verdiği Uygarlık Tarihi dersinin sonucunda oluşmuş birikimin okurla buluşmasıdır. Batı Uygarlığının, dolayısıyla Avrupa Medeniyetinin tarihinin kronolojik veya deskriptif bir tarihi değil, uygarlık tarihinin öne çıkan ve insan topluluklarını 'insani' kılan kurumlarının teorik arkaplanını inşa etmenin, analitik tarihidir. Kronoloji üzerinden değil, kavramlar üzerinden ilerlemektedir. İlk bölümde kültür, doğa, din, b

Edebiyatın şiir, makale, anlatı gibi pek çok türünde eser veren Hilmi Yavuz bu kez denemeleriyle okur karşısında. Etik değerlerinin yanında estetik kaygıyı da unutmayan Yavuzun denemeleri tıpkı bir Janus maskesi gibidir; bir yüzü ciddi düşünceyi gösterir bu maskenin, diğer yüzü mizaha karşılık gelen gülen düşünce ifadesiyle tanımlanabilecek yazıları. Bu kitapta yer alan denemeler felsefeden edebiyata, tarihten sosyolojiye, siyasetten gündelik hayata uzanan geniş bir yelpazeyi işaret ediyor. Yavuzun dile, d

Ülkemizde görülen fikri donukluğu aşmayı ve olgun bir tartışma zemini oluşturmayı amaçladığımız bu çalışmalarda, İslam düşüncesinin çağdaş problemleri incelenmektedir. Konuların ve konuşmacıların seçiminde problemi tesbit ve çözüm üretme esprisine dikkat edilmiştir....