Son iki yüzyılın en önemli düşünce hareketlerinden biri pozitivizimdir. Aguste Comte tarafından sistemleştirilen ve S. Stuart Mill ile Herbert Spencer gibi temsilciler bulan pozitivizm, Türkiye’den Brezilya’ya kadar uzanan geniş bir alan üzerinde etkili olmuş, hatta bazı ülkelerde resmi din ve ideoloji olarak savunulmuştur. Pozitivizm, başta her türlü dini düşünceye karşı bilimsel bir ideoloji olarak çıkmışken, sonraları bizzat A. Comte tarafından yeni bir dine dönüştürülmüş, üstelik 19. yüzyılda Osmanlı’da