Budizm felsefe itibariyle kolay anlaşılır bir sistem olmakla beraber ahlâk bakımından daha çok şumulludur. Vallee Poussin'in Cambridge'de verdiği bir konferansta: "Budizm bir disiplindir." demiştir ki, çok doğrudur. Çunku Budizm yalnız eskiden tasfiye edilmiş bir din hissinin tezahurlerinden ibaret değildir. O, siyaset ve an'ane uzerinde çok muessir olmuş bir reformdur. Budist bir ahlâk, bir metafizik, bir mantık, bir sanat mevcuttur. Orta Asya medeniyetleri de Budist bir duşuncenin mahsulleridir ve muhakka

Zaptettiği tarihin ağır ve karanlık günlerini, devlet işlerinin liyakatsiz ellerde oyuncak oluşunu, askerin ve vilayetlerdeki paşalar ve mütegallibenin mütemadi isyanları neticesinde kopan hercü merci, huzursuzluğu, milletin çektiği bütün acıları Naima çok iyi hissedebilmişti; çünkü yaşadığı devir, zaptettiği tarihin acı günlerinde de acı idi. Çıktığı ikbal ve parlayış devrinden yavaş yavaş izmihlal ve inhitata yüz tutan Osamlı İmparatorluğu' nun çöküntüsünü o, zamanında daha büyük acılıkla duyabilyordu. On

Hariçten gelen teşkilâtçı tasavvufun Türkiye'de ilk mümessili olmak itibarile kültür tarihimizde mühim bir yeri olan Eşrefoğlu hakkındaki malûmat o kadar dağınık, kıyıda bucakta kalan vesikalar o kadar nadir bulunmakta idi ki, ekserisi yazma ve güçlükle elde edilen bu vesikalar üzerinde pek az çalışılmış olması, matbu yazıların ise kifâyetsizliği, bana bu hususta mümkün olduğu kadar faideli olabilecek bir etüt hazırlamak arzusunu verdi. On beşinci asrın mühim mütasavvıflarından olan ve daha ziyade halk aras

İşte bu sebeplerle ben de Dîvân Şiirinde İstanbul'u hazırlarke intihab etdiğim eserlerde o zamanın İstanbul'undaki hayat ve hususiyetleri canlandırmış olanları seçmeye bilhassa itina ettim. Edebi kıymet belki de ikinci derecede kalmış olabilir. Bu parçalarda, bilhassa Nedim, Vasıf, İlhami (Sultan Üçüncü Selim)'in şarkılarında devirlerinin zevk ve rengini, mehtap ve Boğaziçi âlemlerini, bazı kasîde girizgâhlarında ve manzum tarihlerde yangınları, büyük kışları, çarşı pazarları, meşhur kasırgalarla köşklere â

Tabiî rubâi deyince bunların tercemelerinin de o vezinle yazılmış, o havayı veren şeyler oluşunu kastediyorum. Yoksa başka vezinlerle yapılan tercemeler benim zevkime göre, hatta mensur tercemeler kadar olsun muvaffakiyet kazanamamıştır. Madem ki rubâinin kendine has bir vezi vardır, o vezinle ülfet etmiş ve o zevki tatmış olanlara göre onu başka şiirlere has kalıpların içinde görmek, yadırgamaktan daha nahoş bir tesir bırakıyor. Nesirde nazma ait şekiller olmadığı için hiç olmazsa daha rahat ve serbest bir

Mevlana ya göre aşk. Eflatun da olduğu gibi ruhun zihnileşmiş olan bir yükselişi değil, fakat Nev-Eflatunilerde olduğu gibi, eşya ve kesretle bütün bağlarını keserek, insanı birliğe ve bütünlüğe götüren bir istiğrak halidir... Bütün mutasavvıflar gibi Mevlana nın da sırrı tecrübesinde takip ettiği usul, beşeri ihtirasları birer birer öldürecek, yalnız ilahı ihtirası hakim kılmaktadır. Çünkü, diğer ihtiraslar -ona göre- hudutlu olan uzviyet ve muhite bağlandıkları için ruhu bir çember içerisine alarak hürriy

Câmi için garb ilim dünyasında yapılan daha birçok ciddî etütler, bütün dünya müvacehesinde onun mevkiini ve ehemmiyetini göstermektedir. Câmî, bilhassa İslâm fikir dünyasında ve mistisizm bakımından çok müracaat olunan muhtelif eserlere mâlik bulunması, tasavvufta Şark ve Garb mekteplerini mezcetmesi itibarile XV. asrın en ziyâde dikkate değer şahsiyetlerinden birisidir. Şark Türk edebiyatının belli başlı sîması Ali Şîr Nevâi üzerinde bıraktığı derin tesir de edebiyat tarihlerimizin göz önünde bulundurması

Budizm, felsefe itibariyle kolay anlaşılır bir sistem olmakla beraber ahlak bakımından daha çok şümullüdür. Vallée Poussin in Cambridge de verdiği bir konferansta: Budizm bir disiplindir. demiştir ki, çok doğrudur. Çünkü Budizm yalnız eskiden tasfiye edilmiş bir din hissinin tezahürlerinden ibaret değildir. O, siyaset ve an ane üzerinde çok müessir olmuş bir reformdur. Budist bir ahlak, bir metafizik, bir mantık, bir sanat mevcuttur. Orta Asya medeniyetleri de Budist bir düşüncenin mahsülleridir ve muhakkak